Fakty na temat witamin w żelkach
Wraz z gwałtownym rozwojem rynku suplementów diety coraz większą popularność zyskują innowacje, które mają na celu zwiększenie komfortu stosowania. Jednym z takich rozwiązań jest „mieszanie” substancji aktywnych z żelkami. Te słodycze zawierające witaminy, składniki mineralne, ekstrakty ziołowe, olej rybi oraz probiotyki są przeznaczone przede wszystkim dla osób, które mają trudności z przyjmowaniem tradycyjnych tabletek lub kapsułek. Dzieci i osoby starsze szczególnie chętnie sięgają po te zdrowe słodycze – witaminy w żelkach.
Odsłońmy prawdę o witaminach w żelkach: jak skuteczne są te produkty i czy istnieją składniki aktywne, których nie można stabilnie wytworzyć w tej formie?
Zacznijmy od zalet witamin w żelkach!
- Niezaprzeczalną i najpopularniejszą zaletą witamin w żelkach jest ich smak.
- Przyjemny smak może sprawić, że ich przyjmowanie stanie się bardziej regularne. Jeśli coś kojarzymy z pozytywnym smakiem, rzadziej zapominamy o jego zażyciu.
Jakie mogą być wady witamin w żelkach?
- Ze względu na ich żelkową konsystencję producenci nie mogą włączyć nieograniczonych ilości składników aktywnych. Niektóre substancje można dodać tylko w małych dawkach z powodu ich wpływu na smak lub niestabilności.
- Choć dostępne są już wersje bez cukru, wiele witamin w żelkach zawiera syrop glukozowy, sztuczne aromaty lub barwniki, co może nie przemawiać do wszystkich świadomych zdrowotnie konsumentów.
Wegańskie czy niewegańskie?
Większość witamin w żelkach nie jest wegańska. Powodem jest stosowanie żelatyny – substancji zagęszczającej pochodzenia zwierzęcego – do uzyskania żelkowatej konsystencji. Dobra wiadomość: coraz więcej producentów używa roślinnych alternatyw, takich jak pektyna, dzięki czemu wegańskie witaminy w żelkach stają się coraz bardziej popularne.
Jakie składniki aktywne szczególnie dobrze pasują do witamin w żelkach?
Ponieważ te zdrowe żelki są oparte na wodzie, następujące składniki aktywne można łatwo włączyć:
- Witaminy rozpuszczalne w wodzie (witamina C, kompleks B, kwas foliowy).
- Niektóre ekstrakty ziołowe (np. ashwagandha, czarny bez, żeń-szeń, echinacea, kurkuma i imbir).
- Niektóre aminokwasy (takie jak teanina, tauryna i acetylo-L-karnityna).
- Niektóre minerały (np. cytrynian magnezu, cytrynian lub glukonian potasu, glukonian lub siarczan żelaza).
Niektóre składniki aktywne są trudne, ale możliwe do włączenia do żelek. Należą do nich:
Oleje rybne Omega-3.
Jako oleje nie rozpuszczają się w wodzie i mają intensywny rybi smak. Producenci stosują emulgatory (np. lecytynę, polisorbat 80) i mocne aromaty, aby temu zaradzić.
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach.
Aby rozwiązać problemy z rozpuszczalnością, producenci najpierw rozpuszczają składniki aktywne w oleju, a następnie mieszają je z bazą żelkową za pomocą emulgatorów (podobnie jak w przypadku olejów rybnych Omega-3).
Probiotyki.
Trudność jest oczywista: probiotyki to żywe organizmy (bakterie). Ich przeżywalność zależy od takich czynników jak temperatura przechowywania i produkcji, poziom tlenu oraz pH. Nie wszystkie szczepy bakterii przetrwają proces produkcji lub kwas żołądkowy. Aby ustabilizować probiotyki, producenci stosują techniki takie jak mikrokapsułkowanie, polegające na pokryciu bakterii cienką warstwą ochronną, która chroni je przed ciepłem, wilgocią i utlenianiem. Następujące szczepy probiotyczne najlepiej nadają się do żelek:
- Lactobacillus acidophilus i Lactobacillus rhamnosus: Te szczepy są stabilne i funkcjonalne w różnych środowiskach. Dzięki liofilizacji i mikrokapsułkowaniu zachowują swoją aktywność.
- Bifidobacterium lactis: Ten szczep jest odpowiedni do probiotycznych żelek, ponieważ jest odporny na różne warunki produkcyjne.
- Bacillus coagulans: Bakteria tworząca spory, bardziej odporna na wahania temperatury i procesy produkcyjne.
Istnieją również składniki aktywne, których nie można włączyć do witamin w żelkach. Należą do nich enzymy, które często rozkładają się podczas produkcji lub tracą skuteczność w tej formie, oraz zioła o intensywnym smaku, które stanowią wyzwanie dla producentów.
Produkty, które wyjątkowo dobrze pasują do formy żelków
Nordic Naturals DHA 600 mg Żelki dla Dzieci – Children’s DHA
Suplementacja Omega-3 dla dzieci jest coraz bardziej popierana przez badania, szczególnie ze względu na jej korzyści dla rozwoju neurologicznego.1-4 Za te efekty odpowiada przede wszystkim DHA. Preparat Omega-3 od Nordic Naturals ma wysoką zawartość DHA, co czyni go doskonałym wyborem do wspierania funkcji mózgu i rozwoju neurologicznego dzieci.
Forma żelków jest jedną z najlepszych dla Omega-3, ponieważ wiele dzieci odrzuca produkty o rybim zapachu. Przyjemny smak żelek sprawia, że są one szczególnie atrakcyjne dla dzieci.
Ten produkt nie zawiera dodanych cukrów.
Nature’s Way Alive!® Premium Kids Multivitamin Gummy
Wszystko zaczęło się od witamin w żelkach dla dzieci – to one ustanowiły „złoty standard” dla tych produktów.
Multiwitamina dla dzieci od Nature’s Way jest jedną z najlepszych (jeśli nie najlepszą) w ofercie Vitamin360. Dla naturalności i lepszego wchłaniania zawiera proszek z suszonych owoców i warzyw. Żelki dostarczają 15 witamin i minerałów w dobrze zbilansowanych dawkach.
Ważne: przed użyciem suplementów diety dla dzieci należy skonsultować się z pediatrą i przestrzegać zaleceń producenta dotyczących wieku na etykiecie.
Ten produkt jest wegetariański.
Dla wsparcia odporności dzieci produkt ten zawiera opatentowany ekstrakt z czarnego bzu od Sambucol w połączeniu z witaminą C.
Badania pokazują, że ekstrakt z czarnego bzu może łagodzić objawy górnych dróg oddechowych.5 Może również wykazywać działanie przeciwnowotworowe, antyoksydacyjne i przeciwzapalne, a także wspierać zdrowie układu sercowo-naczyniowego i neurologicznego.6
Ten produkt jest wegański i wolny od sztucznych barwników.
Vitabiotics Wellkid Peppa Pig Pro-tummy (30 Żelek)
Wspomnieliśmy, że trzy szczepy probiotyczne są stabilne w formie żelek, ale działanie niektórych szczepów „wykracza poza grób”. Co oznacza to enigmatyczne stwierdzenie?
Sekret tkwi w tyndalizacji (lub obróbce cieplnej), procesie, w którym bakterie są sterylizowane, co pozwala im na długotrwałą stabilność w produkcie. Efekt probiotyczny nie pochodzi od żywych bakterii, lecz od sterylizowanych komórek.
Produkt zawiera dziesięć różnych szczepów probiotycznych, w tym Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus plantarum i Bifidobacterium lactis, które mają dobrze udokumentowane korzyści dla trawienia i odporności.7-10
W formie żelek oferuje przyjemny smak dla dzieci, łagodząc dolegliwości żołądkowe.
Nature’s Way Melatonin Gummies (120 Żelek, Truskawka)
Forma żelek jest również idealna dla melatoniny skierowanej do dorosłych. Żelki z melatoniną od Nature’s Way zawierają po 2,5 mg melatoniny – to umiarkowana dawka.
Melatonina, hormon snu, reguluje rytm dobowy organizmu, sprawiając, że czujemy się bardziej senni i poprawiając jakość snu. Czynniki takie jak podwyższony poziom kortyzolu mogą zakłócać poziom melatoniny. Obecnie naukowo uznaje się, że suplementowana melatonina przede wszystkim poprawia jakość snu i nieznacznie wydłuża czas snu.17-20
Z pysznym truskawkowym smakiem wystarczy uważać, aby nie przesadzić z konsumpcją! Odpowiednie dawkowanie jest szczególnie ważne w przypadku melatoniny.
Nature’s Way Quercetin Gummies z Cynkiem (60 Żelek, Cytryna)
Kwercetyna to silny antyoksydant, którego działanie jest wzmacniane przez cynk. Kwercetyna i cynk tworzą kompleks, który skuteczniej zwalcza komórki nowotworowe, reguluje metabolizm insuliny i równoważy układ odpornościowy.21-23
W formie żelek kwercetyna zapewnia detoksykujący, niezwykle zdrowy zastrzyk antyoksydacyjny oraz przyjemne doznania smakowe.
- Dighriri IM, Alsubaie AM, Hakami FM, Hamithi DM, Alshekh MM, Khobrani FA, Dalak FE, Hakami AA, Alsueaadi EH, Alsaawi LS, Alshammari SF, Alqahtani AS, Alawi IA, Aljuaid AA, Tawhari MQ. Effects of Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids on Brain Functions: A Systematic Review. Cureus. 2022 Oct 9;14(10):e30091. doi: 10.7759/cureus.30091. PMID: 36381743; PMCID: PMC9641984.
- DiNicolantonio JJ, O'Keefe JH. The Importance of Marine Omega-3s for Brain Development and the Prevention and Treatment of Behavior, Mood, and Other Brain Disorders. Nutrients. 2020 Aug 4;12(8):2333. doi: 10.3390/nu12082333. PMID: 32759851; PMCID: PMC7468918.
- https://www.ocl-journal.org/articles/ocl/full_html/2011/06/ocl2011186p307/ocl2011186p307.html
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0952327806001256
- Hawkins J, Baker C, Cherry L, Dunne E. Black elderberry (Sambucus nigra) supplementation effectively treats upper respiratory symptoms: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials. Complement Ther Med. 2019 Feb;42:361-365. doi: 10.1016/j.ctim.2018.12.004. Epub 2018 Dec 18. PMID: 30670267.
- Hawkins J, Baker C, Cherry L, Dunne E. Black elderberry (Sambucus nigra) supplementation effectively treats upper respiratory symptoms: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials. Complement Ther Med. 2019 Feb;42:361-365. doi: 10.1016/j.ctim.2018.12.004. Epub 2018 Dec 18. PMID: 30670267.
- Gill et al. Systemic immunity-enhancing effects in healthy subjects following dietary consumption of the lactic acid bacterium Lactobacillus rhamnosus HN001. European Journal of Clinical Nutrition. 2001;55(9):714–719.
- Maneerat et al. Consumption of Bifidobacterium lactis Bi-07 by healthy elderly adults enhances phagocytic activity of monocytes and granulocytes. Journal of Nutritional Science. 2014;3:e44.
- Gill et al. Enhancing immunity by dietary consumption of a probiotic lactic acid bacterium (Bifidobacterium lactis HN019): optimization and definition of cellular immune responses. European Journal of Clinical Nutrition. 2001;55(9):733–737.
- López et al. Distinct Bifidobacterium strains drive different immune responses in vitro. International Journal of Food Microbiology. 2010;138(1-2):157–165.
- Jung Y.J. et al. "Effect of Heat-Treated Lactiplantibacillus plantarum nF1 on the Immune System Including Natural Killer Cell Activity: A Randomized, Placebo-Controlled, Double-Blind Study." Nutrients, vol. 16, no. 9, 2024, Article 1339.
- Worm M. et al. Gamma-Linolenic Acid Levels Correlate with Clinical Efficacy of Evening Primrose Oil in Patients with Atopic Dermatitis. Acta Dermato-Venereologica, 2014.
- National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH). Evening Primrose Oil: Usefulness and Safety. 2021.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Borage
- https://naturalremedyinsider.com/choosing-between-borage-and-evening-primrose-oil-the-best-gla/
- https://www.health.com/borage-benefits-8731773
- Ferracioli-Oda et al. Effect of melatonin supplementation on sleep quality: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Clinical Sleep Medicine. 2021 Jan 1;17(1):121–131. [PMID: 33417003]
- Brzezinski et al. Meta-analysis: melatonin for the treatment of primary sleep disorders. PLoS One. 2013 May 29;8(5):e63773. [PMID: 23691095]
- Wang et al. Efficacy of melatonin for chronic insomnia: Systematic reviews and meta-analyses. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2022 Nov;49:101668. [PMID: 36179487]
- Sato et al. The effect of melatonin on sleep quality and daytime sleepiness in Parkinson's disease patients. Journal of Neurological Sciences. 2024 Mar 15;453:120583. [PMID: 40288252]
- Nakamura M, Urakawa D, He Z, Akagi I, Hou DX, Sakao K. Apoptosis Induction in HepG2 and HCT116 Cells by a Novel Quercetin-Zinc (II) Complex: Enhanced Absorption of Quercetin and Zinc (II). Int J Mol Sci. 2023 Dec 14;24(24):17457. doi: 10.3390/ijms242417457. PMID: 38139286; PMCID: PMC10743889.
- Refat MS, Hamza RZ, Adam AMA, Saad HA, Gobouri AA, Al-Harbi FS, Al-Salmi FA, Altalhi T, El-Megharbel SM. Quercetin/Zinc complex and stem cells: A new drug therapy to ameliorate glycometabolic control and pulmonary dysfunction in diabetes mellitus: Structural characterization and genetic studies. PLoS One. 2021 Mar 4;16(3):e0246265. doi: 10.1371/journal.pone.0246265. PMID: 33661932; PMCID: PMC7932096.
- Sahib HB, Kathum OA, Alanee RS, Jawad RAM, Al-Shammari AM. The Anti-Cytokine Storm Activity of Quercetin Zinc and Vitamin C Complex. Adv Virol. 2022 Jun 8;2022:1575605. doi: 10.1155/2022/1575605. PMID: 35721668; PMCID: PMC9200564.